Den ultimate guiden til tur- og sykkelstier nær Rælingen

Svar på villmarkens kall fra ditt fristed på WonderInn

Se for deg å våkne i en speilglasshytte, der grensen mellom luksuriøs komfort og den utemmede villmarken viskes vakkert ut. Du befinner deg på WonderInn Delta, en skjult perle i Nordre Øyeren naturreservat, der skogbunnen møter vannkanten, kun 25 minutter fra Oslo. Utenfor vinduet ditt våkner den eldgamle Østmarka – et vidstrakt, bølgende villmarksområde med furukledde åser og fredfulle innsjøer, bare et steinkast fra Oslos pulserende energi. Dette er løftet om et opphold i Rælingen, porten til et naturparadis der stiene starter, bokstavelig talt, rett utenfor døren din.

Denne guiden er din invitasjon til å svare på det kallet. Den er en nøye utvalgt reise inn i hjertet av Rælingens friluftsliv, designet for WonderInn-gjesten som ønsker å koble av fra hverdagen og lade batteriene gjennom ekte naturopplevelser. Her vil du oppdage historiene som er risset inn i landskapet – fra ikoniske toppturer som rører ved skyene, til spennende sykkelruter som snor seg gjennom historiske skoger. Vi vil utforske enkle stier som er perfekte for familieeventyr, og avdekke de kulturelle hemmelighetene som forvandler en enkel gåtur til en dyp forbindelse med den norske ånden av friluftsliv. Gjør deg klar til å snøre på deg turskoene, gripe sykkelstyret og oppdage Rælingens ville sjel.

Del 1: Et paradis for turgåere – stier for enhver eventyrer

Rælingen er en turgåers drøm, med et variert nettverk av stier som passer for alle ambisjonsnivåer. Enten du søker den panoramiske belønningen fra en topptur eller den stille roen ved en spasertur langs et vann, venter stiene i Østmarka. Regionens stier er mer enn bare ruter; de er årer av historie og kultur, aktivt vedlikeholdt av et lokalsamfunn som verdsetter sin naturarv.

De tre majestetiske toppene i Rælingen

En «topptur» er en erke-norsk opplevelse. I Rælingen er det tre topper som utmerker seg, hver med en unik blanding av storslått utsikt og en rik, mangfoldig historie. De er juvelene i Østmarkas krone, klare til å bli oppdaget.

Bjønnåsen (396m): Utsikten fra Østmarkas balkong

Turen: Som Østmarkas nest høyeste punkt og Rælingens mest besøkte topp, er Bjønnåsen et mål du ikke kan gå glipp av. Turen er godt merket og tilgjengelig fra to hovedutgangspunkter: Marikollen Idrettspark og Sandbekken. Fra begge steder er stien i underkant av 2 km hver vei, med en overkommelig, men givende stigning på omtrent 200 høydemeter. Stien fra Marikollen har en bratt start parallelt med alpinbakken, som deretter flater ut over et hogstfelt før den siste stigningen mot toppen.

Belønningen: Anstrengelsen belønnes med det som av mange regnes som «den beste utsikten i hele Østmarka». På en klar dag strekker panoramaet seg utrolige 134 km til den karakteristiske silhuetten av Gaustatoppen i Telemark. På toppen innbyr velplasserte rastebord og en retningsskive til å bli sittende, identifisere landemerker i det fjerne og nyte medbrakt niste.

Historien: Bjønnåsen er gjennomsyret av historie. Navnet er en direkte kobling til en tid da bjørner vandret i disse skogene, og den siste skal ha blitt skutt på 1860-tallet. I århundrer fungerte den som en varde, et strategisk punkt der man tente bål for å varsle om uroligheter, en funksjon som er dokumentert så langt tilbake som 1600-tallet. Under andre verdenskrig ble den et hemmelig samlingssted for patrioter som feiret 17. mai i protest mot okkupasjonsmakten. I dag krones toppen av Tusenårsvarden, bygget i 1999 som Rælingens tusenårssted. Inne i denne moderne varden ligger en tidskapsel, et forseglet skrin med tegninger og brev fra lokale skolebarn – en hilsen fra ungdommen i 1999 til fremtiden.

Ramstadslottet (394m): Et slott av eldgamle furutrær

Turen: Fra Marikollen leder en godt skiltet sti på litt over 3 km deg til Ramstadslottet, den tredje høyeste toppen i Østmarka. Turen tar deg inn i hjertet av Ramstadslottet naturreservat, et verneområde opprettet i 2001 for å bevare dette unike skogøkosystemet.

Belønningen: Selv om Ramstadslottet er nesten like høyt som Bjønnåsen, byr det på en «betydelig bedre utsikt» direkte over det kuperte, bølgende og tett skogkledde landskapet i selve Østmarka. Den virkelige skatten her er skogen. Reservatet huser storslåtte, 300 år gamle furutrær og noen av de største grantrærne på hele Østlandet, noe som skaper en atmosfære av eldgammel storhet.

Historien: Toppens navn knytter den til den nærliggende Ramstad gård, en eiendom som antas å stamme fra vikingtiden. Navnet betyr «Ravns sted», sannsynligvis til ære for gårdens grunnlegger. I likhet med nabotoppene kan Ramstadslottet ha fungert som en bygdeborg i den urolige folkevandringstiden (ca. 300–600 e.Kr.), og dermed vært et forsvarsverk og tilfluktssted for lokalsamfunnet i usikre tider.

Tjuvstuåsen (340m): Ekko av røvere og høvdinger

Turen: En kortere, men givende tur. Stien til Tjuvstuåsen fra badeplassen ved Myrdammen er omtrent 1,2 km lang med en stigning på rundt 150 høydemeter.

Belønningen: Toppen gir en «strålende utsikt» østover mot det vidstrakte Øyeren og tettstedet Fetsund. Den gir et annet perspektiv enn de andre toppene og viser frem regionens betydelige vassdrag.

Historien: Tjuvstuåsen har en fascinerende dobbel historie. Steinrøysen på toppen kan være restene av en annen bygdeborg fra folkevandringstiden, eller kanskje et gravmonument for en mektig lokal høvding. Det er imidlertid den senere folkloren som gir toppen sitt talende navn. Lokale sagn forteller om røvere som brukte dette utsiktspunktet til å holde øye med ferdselsårene gjennom Rælingen, for så å overfalle intetanende reisende og plyndre gårder i nærheten. Denne fortellingen, som finnes i ulike former over hele Norge, gir det fredelige landskapet et sus av gammel fare og eventyr.

Lette turer og familieeventyr

Ikke alle utendørsopplevelser trenger å være en krevende klatretur. Rælingen utmerker seg med å tilby tilgjengelige og fredfulle naturopplevelser som er perfekte for familier, rolige spaserturer og øyeblikk for ettertanke.

Myrdammen: En tilgjengelig oase for alle

Beskrevet som en «liten perle» i Rælingen, er Myrdammen et vakkert tilrettelagt friluftsområde som er svært innbydende. Med enkel adkomst med bil og rikelig med parkering, har kommunen utstyrt området med toaletter, store gressplener, en sandstrand og egne grillplasser. Det viktigste er at stier og gangveier er universelt utformet, noe som gjør det perfekt for barnevogner og rullestoler, og sikrer at alle kan nyte denne oasen ved vannet.

Turer rundt vann: Stillhet ved Åmotdammen og Ramstadsjøen

Rælingen er velsignet med vakre innsjøer. Åmotdammen, som ligger på grensen til Lørenskog, er en annen populær badeplass. En spesiell attraksjon her er gapahuken, perfekt for en piknik. Det er en enkel 2 km gå- eller sykkeltur på grusvei fra Sandbekkstua. For de som vil lenger inn i marka, er Ramstadsjøen en «perle midt i Østmarka». Med en beliggenhet på 268 meters høyde er det et ypperlig mål for bading, fisking eller rett og slett en tur i storslåtte omgivelser. Vannet er spesielt kjent for sine flotte telt- og hengekøyeplasser, noe som gir WonderInn-gjester en perfekt mulighet til å prøve en rustikk natt ute under stjernene.

The Gressnebben Trail: A Community-Forged Path

Gressnebben-stien viser det dype lokale engasjementet for friluftsliv. Det er en nylig gjenåpnet 2 km lang sti langs Svellebekken. Den er unik som Rælingens første blåmerkede sti utenfor selve marka. Stien byr på en «ordentlig skogstur i nærmiljøet» og er et bevis på et vellykket samarbeid mellom kommunen og den dedikerte frivillige gruppen RØX (Rælingen Østmarka på kryss og tvers), som har ryddet og merket ruten.

Del 2: På to hjul – erobre Rælingens sykkelstier

For de som foretrekker å utforske på to hjul, byr Rælingen og resten av Østmarka på en spennende og variert terrengsykkelopplevelse. Landskapet, formet av eldgammelt grunnfjell, har en karakteristisk blanding av fine grusveier, tekniske stier (singletrack) langs nord-sør-gående åser, og utfordrende, ofte myrlendte, daler som binder dem sammen. Dette er lekeplassen for Oslos livlige stisykkelmiljø, en subkultur som har vokst fra en beskjeden start på 1970-tallet til å bli en stor friluftsaktivitet.

Rælingens signatur-sykkelruter

Rælingen tilbyr flere utmerkede inngangsporter til Østmarkas verden av stisykling, fra enkle introduksjonsrunder til mer eventyrlige turer.

Liarunden (Blystadlia): Den perfekte introduksjonsrundenLiarunden (Blystadlia): The Perfect Introductory Loop

Denne 3,3 km lange runden er det ideelle utgangspunktet for å få en smakebit på norsk stisykling. Stien er merket med hvit maling, klassifisert som enkel, og har en slak stigning på rundt 110 høydemeter, noe som gjør den perfekt for nybegynnere eller en rask og morsom tur. Siden det er en populær flerbrukssti, må syklister alltid være hensynsfulle og oppmerksomme på fotgjengere.

Kongeveien og Tristilen rundt: Et eventyr på Kongeveien

For en mer solid tur byr denne 12 km lange runden på en fantastisk blanding av historie og skogssykling. Ruten starter på Smestad og følger den historiske Kongeveien til Marikollen, før den fortsetter på en skogsrunde rundt Tristilen. Med 322 høydemeter stigning krever den mer innsats, men gir en rikere opplevelse. Terrenget er variert, og syklister bør være forberedt på enkelte myrpartier og korte strekninger hvor det kan være nødvendig å trille sykkelen, avhengig av ferdighetsnivå og værforhold.

Kongeveien til Årnestangen: En tur langs elvebredden

Denne 13,4 km lange tur-retur-ruten er et mindre teknisk alternativ med fokus på naturopplevelsen. Den følger fine stier langs elven, noe som gjør den til et utmerket valg for en mer avslappet tur der landskapet, ikke de tekniske utfordringene, står i sentrum.

Utover Rælingen: den større MTB-scenen i Østmarka

For erfarne syklister med riktig utstyr er stiene i Rælingen en inngangsport til det store og utfordrende nettverket i Østmarka.

For den erfarne syklisten:

Eksperter vil finne uendelig med underholdning i de tekniske og lekne stiene rundt Trolldalsåsen og de lite brukte perlene på Fagerholtåsen ved Lutvann. Et must for dedikerte terrengsyklister er Pionéren, Østmarkas eneste spesialbygde MTB-sti – en 8 km lang rute designet for flyt og moro.

En advarsel:

Tijdens het verkennen is het verstandig om lokaal advies op te volgen. De historische Flyktningeruta (Vluchtroute), hoewel van grote betekenis voor wandelaars, wordt door ervaren lokale fietsers omschreven als een ‘onophoudelijke ramp’ voor trailbiken en kan beter vermeden worden op twee wielen. Dit soort insiderkennis is cruciaal voor een veilige en plezierige dag in het bos.

Deel 3: Jouw avonturentoolkit – praktische planning & lokale geheimen

Een geslaagd avontuur is een goed gepland avontuur. In dit gedeelte vind je de essentiële en praktische informatie die je nodig hebt om inspiratie om te zetten in werkelijkheid, zodat je tijd in Rælingen soepel, veilig en plezierig verloopt.

Uitrusting: wat mee te nemen & waar te vinden

Essentiële uitrusting: ongeacht het seizoen is de juiste uitrusting cruciaal. Dit omvat stevig, waterdicht schoeisel, laagjes kleding om je aan te passen aan wisselende omstandigheden, een kaart of GPS-apparaat, snacks en voldoende water. Voor winter- of avondwandelingen is een hoofdlamp onmisbaar.

Het fietsverhuurdilemma: Rælingen biedt fantastische fietsmogelijkheden, maar voor het huren van een high-performance mountainbike is enige planning nodig.

• Lokale optie (BUA Rælingen): de belangrijkste uitrustingsbron in Rælingen is BUA, een fantastisch non-profit initiatief dat fungeert als een gratis sportuitrustingsbibliotheek voor lokale bewoners. Gevestigd aan Øvre Rælingsveg 176 in Fjerdingby kunnen bezoekers hier tot zeven dagen lang gratis materiaal lenen. Het is echter belangrijk te begrijpen dat BUA werkt volgens het principe ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’ en dat materiaal niet gereserveerd kan worden. Hoewel ze stadsfietsen en andere uitrusting hebben, kan de beschikbaarheid van gespecialiseerde, hoogwaardige mountainbikes beperkt zijn. Het is een geweldige gemeenschapsvoorziening, maar je kunt er niet volledig op vertrouwen als primaire bron voor technisch trailrijden.
• Nabije optie (Lillestrøm City Bikes): de naburige stad Lillestrøm beschikt over een openbaar stadsfietssysteem (Bysykkel). Met 60 fietsen verspreid over 6 stations is dit een uitstekende en betaalbare optie voor korte afstanden, zoals van het station van Lillestrøm naar een trailhead. Een seizoenspas kost slechts 50 NOK en het eerste uur van elke rit is gratis. Deze fietsen zijn bedoeld voor stedelijk gebruik en zijn niet geschikt voor mountainbikeroutes.
• Speciale optie (Oslo & omgeving): voor serieuze mountainbikers die technisch singletrack willen rijden, is het de beste aanpak om een geschikte fiets te huren bij een gespecialiseerde winkel in Oslo. Platforms zoals ListNRide kunnen ook worden gebruikt om particuliere verhuur in de bredere regio te vinden. Dit vooraf plannen is essentieel voor een geslaagde MTB-trip.

Route­markeringen: de taal van het bos lezen

De paden in Oslomarka maken deel uit van een goed onderhouden netwerk dat wordt beheerd door de Noorse Toeristenvereniging (DNT) en andere vrijwilligersgroepen.

• Blauwe markeringen: geschilderde blauwe rechthoeken op bomen duiden zomerse wandelpaden aan. Dit zijn de belangrijkste routes voor wandelaars.
• Rode markeringen: rode markeringen geven winter-skiroutes aan. Hoewel sommige in de zomer begaanbaar zijn, moet je er rekening mee houden dat ze vaak moerassen, veengebieden en beken kruisen die in de winter bevroren zijn maar in de zomer nat.
• Wegwijzers: bij belangrijke kruispunten vind je borden die de richting aangeven naar grote bestemmingen zoals toppen, hutten en parkeerplaatsen, waardoor de navigatie eenvoudig is.

Bijtanken & verfrissen: de beste stops na de tocht

Na een dag vol inspanning is een gezellig café of een stevige maaltijd de perfecte beloning.

• Bij het startpunt (Marikollen): de meest praktische optie na een wandeling naar Bjønnåsen of Ramstadslottet is het Ravinen café og bistro, direct gelegen bij het sportparkcomplex van Marikollen. Het is de ideale plek om meteen na je hike te ontspannen en bij te tanken.
• Bij Myrdammen: hoewel Myrdammen zelf puur natuur is, rijd je in korte tijd naar het centrum van Fjerdingby, waar je informele eetgelegenheden vindt zoals Smokin’ BBQ en Rælingen Pizza & Kebab.
• Dieper in Østmarka: voor wie langere tochten maakt, heeft de marka haar eigen geliefde plekken. Restaurant Østmarkseteren biedt een meer formele dinerervaring met een prachtig uitzicht, terwijl Sandbakken, een andere bediende hut, onder wandelaars beroemd is om zijn heerlijke paddenstoelensoep in de herfst.

Reizen & vervoer

De startpunten van Rælingen zijn goed bereikbaar en eenvoudig te vinden

• Naar Marikollen (voor Bjønnåsen/Ramstadslottet): verschillende openbare buslijnen, waaronder 300, 310 en 330, stoppen bij ‘Marikollen’, op slechts vier minuten lopen van de startpunten. Het dichtstbijzijnde grote vervoersknooppunt is station Lillestrøm, met frequente treinverbindingen.
• Naar Myrdammen (voor Tjuvstuåsen): deze bestemming is het gemakkelijkst bereikbaar met de auto, waarmee je direct kunt parkeren bij het recreatiegebied.
• Naar Sandbekken (voor Bjønnåsen): de bushalte ‘Sandbekkhallen’ bedient dit alternatieve startpunt voor de Bjønnåsen-wandeling.

Wanneer te gaan: een seizoensgids

Østmarka biedt het hele jaar door unieke ervaringen.

• Lente (april–juni): dit is het seizoen waarin het bos ontwaakt. De sneeuw smelt in Østmarka eerder dan in hoger gelegen bossen, waardoor dit een van de eerste plekken in de buurt van Oslo is waar het wandel- en fietsseizoen begint. Smeltwater voedt de watervallen en wilde bloemen beginnen de bosbodem te bedekken.
• Summer (July-August): The season of long, bright days is perfect for extended adventures and swimming in the area’s many clean lakes like Myrdammen and Åmotdammen. This is the most popular time, so expect to share the main trails with other nature lovers.
• Herfst (september–oktober): veel locals beschouwen dit als de mooiste tijd om in het bos te zijn. Het landschap kleurt in levendige herfsttinten, de lucht is fris en koel, en dit is hét seizoen om wilde paddenstoelen te verzamelen.
• Winter (november–maart): het bos verandert in een waar winterwonderland. Wandelen blijft mogelijk op veel paden, maar vereist stevige schoenen en ijzers (crampons) voor de veiligheid op met sneeuw bedekte routes. De belangrijkste activiteit verschuift naar langlaufen op het uitgebreide netwerk van rood gemarkeerde, machinaal geprepareerde loipes.

Deel 4: De geest van de marka – de Noorse buitenwereld begrijpen

Om een avontuur in Rælingen echt te waarderen, moet je de culturele en natuurlijke context van het landschap begrijpen. Dit is niet zomaar een bos; het is een levend museum, een gekoesterde publieke ruimte en een vitaal ecosysteem dat wordt gedragen door een uniek sociaal contract. Het beleven van deze diepere laag verandert een eenvoudige tocht in een rijkere, betekenisvollere ervaring – volledig in lijn met de WonderInn-filosofie van echte verbinding.

Het recht om vrij te zwerven (Allemannsretten): jouw sleutel tot de Noorse wildernis

In het hart van het Noorse buitenleven staat het Allemannsretten, ofwel ‘het recht om vrij te zwerven’. Dit oude gebruik, dat sinds 1957 is vastgelegd in de Wet op het Buitenleven, vormt een hoeksteen van de nationale identiteit en geeft iedereen de vrijheid om de natuur te beleven, zelfs op privéterrein.

De vrijheden (wat je MAG doen):

Dit recht stelt je in staat om vrij te wandelen, skiën en fietsen op utmark (ongcultiveerd land), dat het grootste deel van de bossen, bergen, kustlijnen en moerassen omvat. Je mag een tent opzetten of onder de sterren slapen voor maximaal twee nachten op dezelfde plek, mits je je op minstens 150 meter afstand bevindt van het dichtstbijzijnde bewoonde huis of hut. Ook ben je vrij om de meeste bessen, paddenstoelen en wilde bloemen te plukken.

De verantwoordelijkheden (wat je MOET doen):

Deze vrijheid gaat gepaard met een grote verantwoordelijkheid. Het kernprincipe is om ‘attent en respectvol te zijn’ en om ‘het landschap achter te laten zoals je het zelf zou willen aantreffen’. Dit betekent dat je al je afval weer meeneemt, de 150-meter privacyregel respecteert en nooit innmark (bebouwd of gecultiveerd land zoals akkers en privétuinen) betreedt. Belangrijk is ook dat er van 15 april tot 15 september een algemeen verbod geldt op open kampvuren in of nabij bossen om bosbranden te voorkomen. Vuur maken is alleen toegestaan in aangewezen vuurplaatsen of op locaties waar absoluut geen risico bestaat, zoals een stenig strand ver van vegetatie.

Het levende bos: flora, fauna & folklore van Østmarka

Het Østmarka-bos is een dynamisch ecosysteem, bruisend van leven en gelaagd met verhalen.

Het wildleven (Dyreliv):

Het bos is de thuisbasis van een reeks fascinerende dieren. De majestueuze eland (elg), de koning van het woud, is een veelgeziene verschijning. Een waar succesverhaal op het gebied van natuurbehoud is de bever (bever), die in 1975 opnieuw in Østmarka werd uitgezet nadat hij door jacht lokaal was uitgeroeid. Tegenwoordig zijn hun dammen, burchten en gevelde bomen zichtbare tekenen van hun ingenieurskunst in vele meren en beken. Schuwere roofdieren zijn onder meer de sierlijke lynx (gaupe) en de af en toe opduikende wolf (ulv), die in 2013 op natuurlijke wijze weer in het gebied verscheen. Ook het vogelleven is rijk: de aanwezigheid van soorten zoals de zeldzame drieteenspecht duidt op de gezondheid van het oerbos.

Het plantenleven (Planteliv):

De bosbodem en het bladerdak vertellen een verhaal van geologie en bodem. Je vindt er ruige, met dennen begroeide ruggen die overgaan in weelderige, door sparren gedomineerde valleien vol bosbessen (blåbær) en rode bosbessenstruiken. Let ook op bijzondere soorten zoals de vleesetende zonnedauw (soldogg) in de moerassen, de geurende gagel (pors) en de prachtige maar zeer giftige peperboompjes (tysbast), die in het vroege voorjaar bloeien op kale takken.

The Folklore & Legends:

Het landschap is een verhaalboek. De namen van de toppen zelf — Bjønnåsen (Berenheuvel) en Tjuvstuåsen (Dievenheuvel) — zijn directe echo’s van historische gebeurtenissen en lokale folklore. Hoewel je ze misschien niet ziet, zijn de bossen van Noorwegen de traditionele thuisbasis van mythische wezens zoals trollen en behulpzame maar ondeugende huisgeesten, de zogenoemde nisse. Deze culturele achtergrond voegt een vleugje magie toe aan elke wandeling door het bos. De menselijke geschiedenis is minstens zo boeiend, van de oude Plankweg die in de 18e eeuw hout vervoerde tot Sarabråten, een van Oslo’s eerste speciaal ingerichte recreatiegebieden, ooit bezocht door culturele grootheden zoals toneelschrijver Henrik Ibsen.

Jouw Rælingen-avontuur wacht op je

Van de panoramische hoogten van zijn historische toppen tot de rustige oevers van de kindvriendelijke meren en de opwindende stroom van de beboste fietspaden: Rælingen biedt een complete Noorse buitenervaring. Het is een plek waar elk pad een verhaal vertelt en elk uitzicht verdiend wordt. Een avontuur hier draait niet alleen om de activiteit zelf, maar om het omarmen van een cultuur van respect voor de natuur, het begrijpen van het levende ecosysteem om je heen en het voelen van de diepe rust die ontstaat wanneer je jezelf onderdompelt in de wildernis.”
Wil je dat ik dit ook poëtischer en wervender maak in het Nederlands (meer reisbrochure-stijl), of liever zo dicht mogelijk bij de Engelse structuur houden?

Hoewel deze gids zich richt op de wonderen rond WonderInn Delta in Rælingen, hoeft je reis met WonderInn hier niet te eindigen. Diezelfde geest van verbinding met de natuur in unieke, architectonische parels vind je ook op onze andere locaties. Beleef het serene boerenleven en de rust aan de rivier bij WonderInn Riverside, op slechts een korte rit van Oslo Airport, of jaag het magische noorderlicht na vanuit een glazen cabine bij WonderInn Arctic in de spectaculaire Lofoten-eilanden. Elke locatie biedt een ander stukje van Noorwegens adembenemende landschappen, die wachten om ontdekt te worden.

Na een dag vol ontdekkingen — met longen gevuld met frisse boslucht en herinneringen aan adembenemende vergezichten — is er geen beter gevoel dan terug te keren naar de geborgenheid van je WonderInn-cabine. Hier kun je wegzinken in de warmte van de jacuzzi, de sterren zien verschijnen boven het stille bos en terugdenken aan de reis van de dag. Je avontuur in Rælingen is meer dan een ontsnapping; het is een kans om opnieuw verbinding te maken. Het wacht op je.